Kva gjer me når «livet» skjer? Når skadar eller sjukdom rokkar ved kontinuiteten, eller når jobben i periodar krev altfor mykje tid, og truar med å øydeleggja formen du har bygd opp over lang tid?
Dei to siste åra har dette vore ekstra vanskeleg å forholda seg til, med tanke på covid og usikkerheit kring smitte og ettervirkningar av infeksjon.
I dette innlegget tek eg utgangspunkt i eigne utfordringar dei siste 6 månadene og forsøker å dela tips og finna løysingar.
Stormformen i anmarsj
Utover sommaren 2021 starta formkurven til underteikna å peika godt oppover. Det var snart eit år sidan forrige maraton, og kontinuiteten hadde vore som planlagt i mange veker og månadar. Ein bommert i vidareføring av startplass fra avlyste Berlin maraton 2020 til 2021, gjorde at Romerike 6-timars var eit mål i september.
Formtopping eller?
Den vanlege planen vart fulgt og nedtrappinga starta 12 dager før løpet, som ein del av ein plan om å klara over 80km på løpsdagen. Etter ei veka nedtrapping vart leggane pinne stive etter ei baneøkt.
Eit par dager etterpå var heile venstresida satt ut av spel. Smerter frå setet, nedover heile bakside lår og legg, og nummen vetletå. Sitting i stol og røysing opp frå liggjande posisjon var utruleg smertefullt. Derfor vart det mest ståing og gåing i fleire dager.
Prolaps med påfølgjande utfordring for isjiasnerva vart raskt konklusjon på smertene, og i samråd med kiropraktor valgte eg å ikkje stilla til start på Romerike nokre dager etter.
Frykteleg kjedeleg, men i ettertid ei fornuftig avgjersle.
Likevel var smertene mindre med joggesko på beina og pulsbelte rundt brystet. Så korte, rolege løpeturar vart prioritert framføre stillesitting i tida framover.
Prøving og feiling
Dei neste vekene vart det mykje prøving og feiling for å finna ut kva veg som minimerte dei kontinuerleg nervesmertene best.
Raskt fann eg ut at tung styrketrening, spesielt diverse utfallsvariantar, gav ein umiddelbar reduksjon i smertene.
Sjølv om reduksjonen ikkje var langvarig, hjalp dette også på humør og det mentale ellers. No kunne eg iallfall trena noko fornuftig, og ha ein sterkare kropp når smertene forhåpentlegvis slapp taket.
Derfor vart hausten brukt til 2-3 gode styrkeøkter i veka. Smertene var tidvis reduserte, men aldri borte.
Reduksjon i både mengde og kvalitetsøkter på løping vart forsøkt dei neste månadane, utan veldig store variasjonar i smerter. Så ved nyttårsskiftet, etter 3-4mnd starta eg auka mengden opp att til det normale.
Deretter introduserte eg nokre fleire kvalitetsøkter, mens eg lytta til kroppen sine signal. Nokre dager var uendra, mens det av og til kom timar der smertene tidvis vart borte.
Ei herleg kjensle å få litt fri frå smertene innimellom. Det var nesten så ein byrja planleggja nye hårete mål utover sommaren og hausten. Meir skal det jo ikkje til for oss som likar springa.
Så kom pesten
Inn mot vinterferien trena eg ganske bra, ettersom eg visste at fyrste langhelga vart prega av hyttetur og familien i fokus. Deretter kunne skuldrane senkast litt ekstra.
Dei fyrste dagane vart det faktisk 3-4 skiturer for fyrste gong på mange år. Med sår hofteleddsmusklatur som resultat. Herleg!
Glede av å bli minna på områder som var litt neglisjerte og kunne jobbast med framover våren. Men gleden vart kortvarig.
Det som starta med ein positiv test hjå minstejenta på hytta, enda med to fulle husstandar på isolasjon gjennom heile vinterferien. I grunn ikkje uventa, men likevel ikkje veldig velkomen for nokon av dei involverte.
Sjølve sjukdomsforløpet var vel som ein vanleg forkjøling i «gamle» dagar. Sofaen var god å ha, når den ikkje var oppteken.
Natta var alltid ein kamp for å unngå å svelja og hosta. Kort sagt, veldig lite aktuelt med trening og aktivitet dei fyrste dagane.
Vegen tilbake – gradvis og kontrollert
Etter at dei verste symptoma gav seg, starta vegen tilbake. Nokre små (5min) gåturar vart gjennomført på dag 5-6 etter smitten var påvist.
Deretter vart desse gåturane utvida til 2×3 km. På dag 9 var det planlagt ein løpetur, men den vart skrinlagt pga form. Ein lære heldigvis med alderen.
Hadde dette vore for 10-15 år sidan, hadde nok denne planlagte joggeturen blitt gjennomført uansett.
På dag 10 testa eg ei lita styrkeøkt med låg puls og overkroppsøvelsar. Då dette virka å ikkje setja spesielle negative spor, vart det testa ein kort (5km) løpetur på dag 11.
Planen var kviledag dag etter, men pga litt logistikkutfordring for å henta ein bil på service, vart det ein ny roleg kort løpetur.
Kroppen virka å absorbera desse korte turene, og på dag 14. testa eg ei mølleøkt med litt høgare fart, ettersom eg var ansvarleg for ei online intervalløkt på jobb.
Farten var betydeleg lågare enn vanleg på denne økta, men likevel reagerte kroppen med noko hovudverk etter økta og dagen etter. Derfor vart det prioritert ein kviledag fra løping i går.
Styrketrening har eg gradvis trappa opp, utan altfor høg puls.
Tida framover – tolmod og lytting
I dag testa eg igjen ei kort, roleg løpeøkt. Litt lenger (10 km) enn dei to fyrste, men fortsatt mindre enn ei vanleg roleg økt pleie vera.
Så får me sjå korleis kroppen reagerer. Eg er stor tilhengar, uavhengig av sjukdom eller ei, å LYTTA TIL KROPPEN.
Når mange av dei beste løparane i verda ikkje er redd for ein kviledag eller fleire, så er eg sikker på at me mosjonister også kan trena noko mindre i periodar der kroppen seie i frå.
Spesielt i periodar med sjukdom. Likevel er det ikkje så lett å ta til fornuften når ein ser at kontinuiteten ryk og reisverket startar å bli ustabilt. Ein tenkjer at ein MÅ ut for ein kvar pris, men er det slik?
Eg pleie seia til mine kundar; «det er spesielt slike periodar me trenar for». Med det meinar eg at jo meir kontinuitet me har vore tid, jo betre rusta er me for å møta utfordringane livet skjenker oss i tøffe periodar.
Det treng ikkje vera skadar og eigen sjukdom, men kan vera så mangt. Livet skjer, og det gjeld å vera best mogeleg førebudd. Då kan ein ta dei ekstra fridagene, som kun er positive etter eit slikt opphald. Så kjem ein sterkare tilbake, med overskot, i staden for eit lengre avbrekk pga overbelastning av ein sliten kropp.
Det gjeld å tenkja langsiktig og vera tolmodig, så hentar ein gevinsten etter kvart.
Kva seie ekspertisen?
For at dette ikkje kun skal vera mine erfaringar, meiningar og tolkingar, legg eg ved Olympiatoppen sine råd som kom i februar. Desse er laga spesielt med tanke på covid, men gjeld også anna sjukdom.
